Na een nacht in een bed met een te zacht kussen het NH Hotel werd ik op de ochtend van mijn tweede Onderwijsdag 2010 met hoofdpijn wakker. Gelukkig ging die hoofdpijn snel over toen het tweede deel van het programma begon. Er volgde een dag die minstens zo interessant was als mijn
eerste Onderwijsdag 2010. Die tweede dag bestond voor mij uit de volgende sessies:
Opening -
Toine Maes, directeur Stichting Kennisnet en Steven de Jong, voorzitter LAKS.
In dit gesprek, dat integraal terug te zien is
op SURFmedia, gaf Steven de Jong aan dat hij bij het gebruik van ICT in het onderwijs veel mis ziet gaan. “Docenten die een smartboard alleen gebruiken als beamer, of soms zelfs helemaal niet”. Steven pleit ervoor dat scholen niet zozeer veel geld steken in het aanschaffen van ICTmiddelen maar vooral in het gebruik daarvan. “Kijk eerst samen met de docenten waar je het voor nodig hebt en koop pas dan een smartboard. Help daarna de docenten om de ICTmiddelen beter te gebruiken, steek vooral dáár het geld in.”
Dit uitstekende advies leidde later in het publiek tot de opmerking dat het toch wel erg jammer is dat er weinig tot geen onderwijsmanagers aanwezig zijn op Dé Onderwijsdagen. Laten we proberen om daar het volgend jaar verandering in te brengen.
KEYNOTE: Auteursrecht op het internet -
Christiaan Alberdingk Thijm, Docent Auteurs- en Informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam, Partner bij SOLV Advocaten.
De titel van deze lezing was enigszins misleidend. Het verhaal van Christiaan Alberdingk Thijm ging over sociale netwerken, en dan vooral over de sociale normen in die netwerken. Oftewel “hoe sociaal zijn sociale media?” Doorspekt met positieve en negatieve voorbeelden vertelde Christiaan over de voor- en de nadelen van sociale netwerken. Uit zijn verhaal kwam voor mij opnieuw heel duidelijk naar voren dat de sociale netwerken volwassen zijn geworden. En net als in de echte wereld, bepaalt in de virtuele wereld de gemeenschap wat de sociale normen zijn en wat oké is. Het antwoord op “hoe sociaal zijn sociale media?” kwam aan het eind: “Sociale media zijn als mensen: overwegend goed, soms slecht”. Ook de lezing van Christiaan Alberdingk Thijm is integraal te zien
op SURFmedia.
Kleppen dicht! Digitale activerende didactiek -
Michel van Ast, Opleider / Trainer / Adviseur Hogeschool UtrechtUit de praktijk bij de lerarenopleiding van de Hogeschool Utrecht vertelde Michel van Ast over het gebruik van wiki’s en blogs in zijn onderwijs. Bij deze sessie,
die via Presentations2Go terug te zien is, ging het vooral om de voordelen die dit biedt bij samenwerken, communiceren en reflecteren. Twee voorbeelden: het inzetten van wiki’s en van blogs.
Een wiki maakt samenwerken gemakkelijk, veel gemakkelijker dan samenwerken via e-mail. Zie ook
dit korte filmpje over Wiki’s & Onderwijs in Klare Taal. Er is één plek waar de meest recente versie van een document staat en ook de vorige versies zijn nog beschikbaar. De docent kan terugzien wie welke bijdrage heeft geleverd, hoe ver de studenten zijn, hoe de samenwerking verliep en dat met de studenten bespreken. Wat gebeurt er bv met de betrokkenheid als iemand je tekst weghaalt? Het gebruik van wiki’s vergroot het zicht van de begeleider op het proces.
Weblogs zijn vooral nuttig bij individuele leertaken, waarbij studenten eventueel wel de opdracht hebben om op elkaar te reageren / elkaar feedback te geven. Blogs geven veel meer mogelijkheden dan vroeger tot peerfeedback, leren van elkaar en, voor de docent, tot gaandeweg stimuleren en bijstellen, inhoudelijk aanhaken (input voor je lessen) en progressie beoordelen.
Voor zowel wiki’s als blogs geldt dat studenten elkaar feedback gaan geven als het vliegwiel eenmaal op gang is. Enkele reacties van studenten op het gebruik van social media in het onderwijs: “Blog prima, extra tijdrovend, maar houden zo!”; “Blog is een zeer goede manier om opdrachten te doen”; “Meekijken bij collega's vind ik positief”
Vervolgens stond op mijn programma de lezing
“
Leren in Netwerken” van
Maarten de Laat, Programmamanager Open Universiteit. Jammer genoeg ging deze door omstandigheden niet door.
Ik koos als alternatief voor “
Het Internet der Dingen” door
Rob van Kranenburg, oprichter van Council.
Helaas werden in deze lezing de aangekondigde vragen “Wat betekent het voor het formele onderwijs als elk object in huis en op straat in principe digitaal aanspreekbaar is? Kan het leiden tot het herwaarderen van alledaagse kennis (phronesis), skills en wijsheid” naar mijn gevoel niet beantwoord. Omdat er verder geen registratie van deze sessie online staat en ook de sheets ontbreken op de SlideShare pagina van Dé Onderwijsdagen 2010 laat ik het daar verder bij. Maar niet voordat ik zeg dat op
die SlideShare pagina de sheets van vrijwel alle andere presentaties op Dé Onderwijsdagen 2010 wèl terug te vinden zijn.
Twitteren voor Digibeten en andere Onderwijsgevenden -
Rein Bijlsma, ICT-coach/Edu-blogger AOC Groenhorst CollegeIn
deze presentatie ging Rein Bijlsma (op twitter aka
@Wauwel) vooral in op de vraag “wat is twitter?”. Een indrukwekkend aantal statistieken toonde aan dat twitter absoluut een blijvertje is in de sociale media. Rein vertelde het geïnteresseerde publiek, dat overigens voor ongeveer de helft bestond uit tweeps, ook over de vele diensten die rond twitter zijn ontstaan. Die heb je zeker nodig als je de grote twitterbrij wilt filteren en efficiënt met je beperkte tijd wilt omgaan. Dat geldt niet alleen voor docenten. Op het didactisch gebruik van twitter ging Rein niet heel diep in.
Toch is daar inmiddels al heel veel over bekend. Zo vond ik deze geweldige “
How to use Twitter for Social Learning” guide. Daarin wordt, naast de basics, uitgebreid uitgelegd hoe je twitter kunt gebruiken bij oa. Presentations, Events, Classes & Training, Daily micro-learning, Collaborative Writing, Brainstorming, enz. enz. Aan het eind van elk hoofdstuk worden ook tips voor further reading gegeven. Ook is er inmiddels ten minste
één heus wetenschappelijk artikel over het gebruik van twitter in het onderwijs verschenen.
Die sites vond ik overigens via de
discussie over het gebruik van Twitter in het onderwijs in de SURFspacegroep op LinkedIn. Waarschijnlijk moet je eerst lid worden van die groep om de discussie te kunnen inzien.
KEYNOTE: Where Children Teach Themselves: Self Organising Systems in Education -
Prof. Sugata Mitra, Professor of Educational Technology Newcastle UniversityOver de afsluitende keynote van Dé Onderwijsdagen 2010 schreef Wilfred Rubens
deze mooie blogpost. De speech van Sugata Mitra is integraal te zien
op SURFmedia. Dat stelt mij in de gelegenheid om voor de inhoud daar naar te verwijzen en hier iets dieper in te gaan op wat ik van de “Hole in the Wall” experimenten denk.
Het lijkt er inderdaad op dat deze experimenten aantonen dat onderwijs een “self organising system” is, met leren als een “emergent phenomenon”, zoals Sugata Mitra nog wat speculatief stelt. De filmpjes van kinderen in India die zichzelf leren om met een computer om te gaan, zelfs zonder dat ze de taal van de interface (Engels) kennen, de snelheid waarmee kinderen in Engeland de antwoorden op vragen vinden die bedoeld zijn voor zes leerjaren later en de manier waarop (opnieuw) Indiaase kinderen zichzelf biotechnologie leren is inderdaad verbluffend.
In de trein naar huis stelde mijn collega
José Eggink daar echter tegenover dat het hier toch vooral gaat om de nieuwe leeromstandigheden. Bij de introductie van projectonderwijs zagen we in het hbo ook een toename van zelflerend vermogen van studenten, totdat het projectonderwijs gewoon werd en het leerenthousiasme bij de studenten wegebde.
Misschien tonen de experimenten van Sugata Mitra slechts aan dan dat elke vernieuwing in het onderwijs het zelflerend vermogen stimuleert, en misschien is zijn speculatie vooral onder nieuwe leeromstandigheden geldig. Wat dus zou pleiten voor continue vernieuwing en verandering van het onderwijs. Ik ben erg benieuwd naar de resultaten van het vervolgonderzoek van Sugata Mitra.
Tot slotIk ben erg blij dat SURF ervoor heeft gezorgd dat er heel snel heel veel content over Dé Onderwijdagen 2010 online is gebracht. Deze en mijn vorige blogpost zijn vooral tot stand gekomen door die filmpjes en slides nog eens terug te kijken, een aantal tweets van mezelf en anderen terug te lezen en wat ik daar zag en las te combineren met de informatie die nog in mijn geheugen zat.
Zonder die content zou het veel moeilijker geweest zijn om dit verslag te maken. Misschien wordt het tijd om gewoon al het onderwijs dat wij verzorgen direct na afloop online te brengen, zodat studenten ook de gelegenheid krijgen tot dieper leren. Al dan niet gestimuleerd door leeropdrachten of gewoon, door de sociale omgeving. Online en IRL.
Posts
.JPG){kind=avatar}